Namaza konsantre olamıyorsun, çünkü biraz sonra anlatacağım şeyleri henüz bilmiyorsun. Namaz kılacağımız yerde ses ve görüntü olarak bizim dikkatimizi dağıtacak, namazdan huşûmuzu bölecek maddelerin bulunması. Aklınızı bir şeye odaklayabilmek için duyu organlarımızdan gelen veri akışını da durdurmak zorundayız. Hatta hususiyetle sabah namazı, akşam namazı, yatsı namazlarında bu namazları kılarken ortamın ışığını kapatırız ki dışarıda o namazlar o vakit için ayarlanmışsa, bizde aynı manayı bulunduğumuz yerde duyabilelim diye. Sebebi bu. Çok güzel değil mi? Ha tabi tabi evet. Secdeyi görecek kadar bir ışık lazım yani. Zifiri karanlık değil. Müzik açanlar oluyor, biliyor musun? Hem de heavy metal falan açıyormuş. Yani böyle ilahi Hani ♪ Sordum sarı çiçeğe ♪ olsa, hani diyeceksin ki bir şeyi bir şeyle manalandırmış. Çok ilginç arkadaşlar var piyasalarda ya. Efendimiz’e üzerinde nakışlar bulunan bir kıyafet hediye edilir. Bir vakit o kıyafetle namaza durduktan sonra kıyafeti çıkartıp geri iade eder. ”Bu kıyafet beni namazda çok oyaladı. Bana eski kıyafetimi verin.” der. Açlık, uyku, tuvalet gibi fiziksel ihtiyaçlarımızı karşılamadan, direkt namaza durmak bizim aklımızı hep başka yere sürüklüyor. Efendimiz (asm) ”Yemek hazır olduğunda, bir kişinin lavabo ihtiyacı onu sıkıştırdığında namaz yoktur.” buyurmuş ve geceleri teheccüd kılmak isteyen Ashabına da şunları söylüyor: ”Sizden biri namaz kılarken uyuklamaya başlarsa namazı bıraksın ve uykuya geçsin.” Çoğu zaman yeniden abdest almaktan üşendiğimizden dolayı, sıkışmış bir halde namaza duruyoruz veyahut sofra hazırken ”Bir an önce namaza durayım ki rahat rahat yemeğimi yiyeyim.” diye bir ferahlığa aldanıyoruz ama bu tür duygu ve düşüncelerle hareket ettiğimiz tavır, aslında gözümüzün nuru hükmünde olan namazın kıymetini düşürüyor, ve o namaz, namaz olmaktan çıkıyor. Allah bizi muhafaza etsin. İnşaAllah sadece bir yat-kalk hareketi olmuyordur. Namazda yaptığımız fiillerin, hareketlerin ne anlama geldiği noktasında, böyle bir düşüncemiz yok. Bu da namaza olan konsantremizi iptal edebiliyor. Mesela namaza ilk duruş esnasında iftitah tekbiri alırken, ellerimin tersiyle mâsivâyı, dünyayı senin rızan olmayan her şeyi, namazımı etkileyebilecek ne varsa tamamını elimin tersiyle itiyorum ve bu şekilde iftitah tekbiri getiriyorum diye murat etsek, sanki uçurumun kenarına seccademizi sermişiz ve artık dünya bizim için yok olmuş gibi bir namaza da konsantre olabileceğiz ama bunun için, hareketlerimize de bir mana vermek gerekiyor. El bağladığımız anda, kimin huzurunda olduğumuzun bir göstergesi değil midir acaba elimizi bağlamamız? Bir nefes bir sultanın huzuruna çıksa ve el bağlasa bu ne demektir? Huzurundayım. Sen beni görüyorsun. Ben de bunu biliyorum ve ne dersen odur. Emir terakki ediyorum. Rüku olması, O’na olan bir itaatimizi sunmamız değil midir? Secde etmek, O’na yaklaşmak ve itaatimizde en son sınıra çıkmak manasını taşımaz mı? Selam verirken de ilk namaza başlarken alakayı kestiğimiz ne kadar esbap varsa, onlarla yeniden alaka kurmaya hazır olduğumuzun göstergesi değil mi adeta? Ne güzel değil mi? Başka bir problem, şeytanın bize sürekli vesvese vermesi ve bizim bununla nasıl baş edeceğimizi bilmememiz. Bu konu aslında 1-2 dakikaya sığabilecek bir konu değil lakin en basiti, bilirsen vesvesen yok olur. Yani Risale-i Nur’da geçen bir ibare. ”İlim onu tart eder. Yok eder, parçalar. Cehl onu davet eder.” Bilmemek onu davet eder. Vesvesenin mahiyetini bilseniz sadece sizi yormak için oluşan sesler, görüntüler bütünü olduğunu şeytanın bu dürtüleri kullanabildiğini bilseniz ”Ya bu zaten şeytandanmış, benim sığınacağım yer Rabbimdir.” deyip çok rahat baş edebileceksiniz. Dediğim gibi kısa birkaç saniyeye sığabilecek bir mesele değil ama namazda ciddi problemlerimizden bir tanesi. Tam namaz kılarken, konsantre olurken insan öyle sesler duyduğunu zannedip, böyle görüntüler gördüğünü zannediyor ki, namazda şu hareketlerle namaz sonlanıyor yani. Ha bir de konsantreyi ciddi bozuyor. Efendimiz (asm) bir hadiste: ”Kişi namaza başladığında unuttuğu ne varsa şeytan gelip o an ona hatırlatır ve kişi en son kaçıncı rekatta olduğunu unutur.” buyuruyor. Öyle olmuyor mu hakikatten? Yani 3 yıl önce birine söz vermişsin. İşte ”Şu saatimin kordonunu sana vereceğim.” diye O namazda akla geliyor. 3 yıllık mesele yani. Allah Allah Tam böyle hiç akla gelmeyecek olay, şuur altının böyle en derinlerinde, Titanik gibi batmış gitmiş, aklına gelmiyor belki ya da bir anda hiç canın çekmez yani O akşam ne pişmişse onu yersin. Tam namazdayken böyle bir anda ”Şimdi şöyle bir sufle olsa, supangle olsa, tantuni olsa” falan diye ha? Şöyle bir Antep’ten ters çevrilince tereyağı damağa yapışan bir baklava Lan orada nasıl aklına geliyor? Yemek sofrası değil ki o. Namaz. Şeytan da demek böyle bir yetenek var. Lümme-i şeytaniyeden vesveseler ile Problemlerimizden bir tanesi de şu: Namaza dururken, hatta en başında kimin huzurunda olduğumuzu bence çok iyi bilmemiz lazım. Hatta Bediüzzaman Hazretleri namaza durmadan önce, iftitah tekbirine birkaç defa hazırlandığı söyleniyor. Yani tam o konsantreyi yakalamadan, o ”Allah-u Ekber” i de peşinden getirmiyor. Ne zaman algısı, vücudundaki bütün atomlar etraftaki atomların titreşimiyle rezonans bulsa, tam iftitah tekbiri Allah-u Ekber’i o zaman getirdiği beyan ediliyor. Hatta vakıa şöyledir: Bir gün tam namaza durduğu bir esnada iftitah tekbirinden sonra, evin hafif bir titrediği söylenir. Neden? Çünkü dilinden çıkan Allah-u Ekber ile evdeki atomların titreşimi birbirine uyum sağlayıp bir rezonans hali gösterdiğinde, ev de dayanamıyor. O da titriyor demek ki. Sahabe Efendilerimizden, hatta tâbiînden bir kısmı namaza duracağı zaman renkten renge girdiği oluyor ve ona ”Neden bu haldesin?” diye sorulduğunda ”Ben biraz sonra kimin huzuruna çıkacağım biliyor musun?” Konsantre olamamamız da başka bir etken de son namazımız olduğunu düşünmüyoruz. ”Ömrümüzde senet var. Geleceğim garanti altında ve daha önümde birçok ibadet var.” gibi bir vehme, bir kuruntuya kapılıyoruz. Düşünün az sonra ölüm riski çok yüksek bir ameliyata gireceksin. Kalp atışının devam edip etmeyeceği meçhul. Tam ondan önce kıldığın namazı hayal etsen ve bütün namazlarda aynı lezzeti yakalamaya çalışsan nasıl olur? Efendimiz (asm) kendisinden tavsiye isteyen bir Sahabeye, ”Namaza duracağın zaman o namazı ömrünün son namazı bil.” diye nasihat eder. Bu konuların ve konuştuğumuz bütün parçaların tamamına birden kuvvet verecek olan şeye ”İman” dersek eğer, namazdaki huşu ve konsantrenizde en büyük problem demek ki iman zafiyeti hastalığı oluyor. çünkü neye, niçin, nasıl, ne şekilde inandığımıza, iman ettiğimizi yeterince bilsek, sürekli görülüyor olduğumuz mülahazasıyla hareket eder, namazı da öyle kılarız. Bir insanın bu ufka yaklaşması için de mutlaka ve mutlaka iman zafiyeti hastalığını çözmesi için, gündelik gereksiz bütün işlerle, bütün muhabbetlerle, bütün dedikodu ve gıybetlerle ilişkisini keserek, kendisini okuma, Kur’an, tefekkür cihetinde programlar yapması şarttır. Bu dünyada yaşarken Rabbini hakkıyla tanıyıp, Mârifetullâh ilmini öğrenemeyeceksen, ölünce mi öğrenmeyi bekliyorsun?
İngilizce
You can’t concentrate on salah Because you don’t know what I’m about to tell yet Existence of distracting and materials as sound and image in the place of our salah In order to focus our mind on something we must stop the data transmission from our sense organs And especially Fajr prayer asr prayer isha prayer while performing these salahs we turn off the lights because if those prayers are meant to be performed on those times then we could find the same meaning where we are thats the reason isn’t it very beautiful just enough light is needed to see the prostration of course of course just enough to see the sujood not pitch darkness do you know some people turn the music on yes i’ve heard of that and heavy metal stuff not even heavenly music there are very interesting people out there a cloth with embroidery on it is being gifted to out prophet (pbuh) just after praying with that cloth 1 time he takes the cloth off and gives it back he says this cloth stalled me a lot, give me back my old cloth please praying without satisfying our needs of hunger, sleep,toilet always distracts us our beloved prophet (pbuh) said “when the meal is ready or when someone feels the need to go to the toilet then there’s no salah” and says these words to his companions who wishes to perform tahajjud at nights “if one of you starts to feel the need to sleep during prayer,stop the prayer and go to sleep most of the times, we pray while need to visit toilet, because of laziness about wudhu again or sometimes, when the meal is ready we feel like if we pray first, we can eat the meal comfortably but the attitude that we do with this kind of feelings and thoughts, actually devalues the salah which is the noor of our eyes and that prayer isn’t a prayer anymore, Allah protect us, I hope that salah doesn’t turn into just a body movement we don’t know about what does the acts we do in prayer mean this can repeal our concentration about salah for example, when we’re starting to salah, when we perform takbir with the back of our hands putting everything back except Allah and world everything that Allah doesn’t like I put back everything that can effect my salah And if I perform takbir like this as if we put our praying mat on the edge of a cliff and dunya disappear for us (we can concentrate a salah like all this happen) but to do that, we need to put meanings on our actions too when we tie our hands isn’t it a sign of who we’re in the presence of if a citizen come up to a sultan and tie his hands that means I’m in your presence you see me and I’m aware of that and whatever you say I accept that this is an order Performing ruqu is a sign of our loyalty, isn’t it? Prostration means being close to him and being loyal to him at the highest rank, isnt it? and when giving salaam how many reasons that we cut attention when we were starting prayer we are ready to bond with them again, isn’t it? isn’t that very beautiful? 🙂 another problem is shaytaan is giving us a lot of waswasa and we don’t know how to deal with it actually this topic is hard to explain in a few minutes but basicly, if you have knowledge your waswasa goes away it’s mentioned in Risale-i nur Collection that knowledge repulses it and ignorance invites it if you know importance of waswasa that it’s only a compilation of voices and images just to tire you down if you were to know that shaytaan can use these urges you can say that “these things are from shaytaan already and i seek refuge only my Rabb” and you can easily handle with it as I said, it’s not a topic to tell in just a few minutes but it’s a serious problem in our salahs when we pray salah, we assume that we see such images and hear such voices that we actually end the prayer doing these moves 🙂 and of course it distracts us a lot too our prophet(pbuh) said in a hadith: ”When a person starts to perform prayer shaytaan reminds him of whatever he forgot and eventually he forgets in which raqaat he currently is Isn’t that really true? Sometimes you remember that a promise you gave 3 years ago and this comes to your mind in salah 🙂 such an unthinkable event deep inside of your mind, sunken like titanic maybe you were never going to remember or suddenly, when you’re not even craving anything you eat that what cooked in your home in that evening. When you are in salah, suddenly you start to think about souffle, supangle, tantuni 🙂 or maybe you think of a baklava from Antep that its butter sticks to your palate when you twist it in your mouth how can something like that come to my mind there? that’s not a dining table, that’s a praying mat 🙂 so shaytaan has this ability it means one of our problems is that we should know who we come in the presence of at the beginning of the prayer Badiuzzaman used to get ready for the takbir few times before starting salah so he doesn’t say Allahuakbar before fully concentrating when his perception, all the atoms in his body finds harmony with the atoms around that’s when he would say Allahuekber and according to sayings, one time he was about to perform salah after he took the takbir it is said that the house shook a little because when the Allahuakbar that comes out of your tongue matches with the atoms in your house and shows a state of resonance the house can’t stand it seems.. Some of them from the sahaba when they were about to perform salah they feel an extreme stress and fear and other people ask “why are you in such a state?” they would answer “do you know whom I’m about to be in the presence of?” and another thing about why we can’t concentrate is.. that we don’t assume that is may be our last prayer like we have a contract about our life like our future is guaranteed and like we have a lot of prayers to do in the future imagine that you’re about to enter a surgery with a very high death risk you don’t know if your heart is going to keep beating imagine the prayer just before going to that surgery and try to catch the same feeling with all your prayers.. How would that be? Our prophet (pbuh) answered to a sahaba which asked him about advice He said “when you’re about to perform salah assume that prayer as if it is your last prayer” If we were to name the solution to all of the topics that we just talked if we were to name that as “imaan” then we understand that the biggest problem for concentrating the salah is the lack of imaan that we have Because if we fully know who do we pray, why do we pray and how do we pray then we would act as if we’re constantly seen and pray according to that it is a must to cut all ties with unnecessary works,unnecessary talks and gossips and start making plans on reading, qur’an, tafakkur if you’re not going to know your Rabb well and learn the knowledge of ma’rifatullah in this world are you expecting to learn when you die?
